Kontrola przestrzegania przepisów o zasadach wynagradzania członków i członkiń zarządu i rad nadzorczych spółek komunalnych w województwie lubelskim trwała od października 2022 r. do marca 2023 r. w dziewięciu jednostkach, w tym w ośmiu spółkach komunalnych oraz w Urzędzie Miasta Lubartowa.
– Ogółem skontrolowane spółki wydatkowały 825,7 tys. zł z naruszeniem prawa, w tym – zgodnie z tematem kontroli – wypłaciły członkom swoich zarządów oraz rad nadzorczych (…) wynagrodzenia w wysokości zawyżonej łącznie o 793 tys. zł – powiedział p.o. dyrektora delegatury NIK w Lublinie Edward Szempruch.
P.o. wicedyrektora lubelskiej NIK Rafał Padrak doprecyzował, że kontrolą objęto:
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Lubartowie,
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Zamościu,
- Zakład Gospodarki Lokalowej w Zamościu,
- Przedsiębiorstwo Komunalne PEGIMEK w Świdniku,
- Kraśnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Kraśniku,
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Łęczna,
- Przedsiębiorstwo Usług i Inżynierii Komunalnej w Łukowie,
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Biłgoraju.
Kontrola dotyczyła działalności spółek w latach 2018-2022 r.
– Negatywnie oceniamy przestrzeganie przepisów o zasadach wynagradzania członków zarządów i rad nadzorczych. Wynika to z tego, że w sześciu z ośmiu skontrolowanych spółek wystąpiły bardzo istotne nieprawidłowości w zakresie ustalania i wypłacania wynagrodzeń członków zarządów lub rad nadzorczych związane z zawyżeniem wynagrodzeń – powiedział Padrak, dodając, że przypadki zawyżania wynagrodzeń miały związek z naruszaniem lub niezastosowaniem ustaw okołobudżetowych, które zobowiązywały do zamrożenia podstawy wymiaru tych wynagrodzeń na poziomie obowiązującym w 2017 r.
Za wysokie wynagrodzenia
Wicedyrektor lubelskiej NIK wskazał, że dwie zamojskie spółki zaprzestały naliczania wynagrodzeń w zawyżonej wysokości jeszcze przed rozpoczęciem kontroli, pozostałe spółki dokonały zmian w jej trakcie. W toku kontroli w dwóch spółkach doszło do zwrotu zawyżonych wynagrodzeń lub zawarcia ugód (porozumień) w tym zakresie z członkami i członkiniami zarządu i rad nadzorczych na łączną kwotę 255,1 tys. zł, w tym 245,3 tys. zł w KPWiK w Kraśniku.
– W Kraśniku w trakcie kontroli zostały te nieprawidłowości wyeliminowane – stwierdził Padrak.
Natomiast pozostałe spółki podjęły działania w celu odzyskania wypłaconych kwot w zawyżonej wysokości.
Jak podał Padrak, w pięciu spółkach (PGK w Lubartowie i Zamości, PEGIMEK w Świdniku, KPWiK w Kraśniku i PGKiM Łęczna) stwierdzono zaniżanie wynagrodzeń należnych członkom i członkiniom w kwocie 288,3 tys. zł.
Mówiąc o kontroli Urzędu Miasta w Lubartowie, stwierdził, że NIK negatywnie oceniła sprawowanie przez burmistrza Lubartowa nadzoru właścicielskiego nad przestrzeganiem przepisów dotyczących wynagradzania członków i członkiń zarządów i rad nadzorczych w dwóch spółkach. Według kontrolerów, w latach 2018-2022 burmistrz "nie zapewnił właściwego nadzoru nad kształtowaniem wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Lubartowie i Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Lubartowie".
Ponadto burmistrz Lubartowa "nie wyegzekwował od dwóch kandydatów na członków rady nadzorczej PEC i od czterech kandydatów na członków rady nadzorczej PGK wymaganych oświadczeń o przyjęciu obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków zarządów zgodnie z ustawą".
Wskazane osoby zostali powołane do rad nadzorczych obu spółek.
– W przypadku PGK powyższe oświadczenia zostały złożone przez kandydatów już po powołaniu na członka rady nadzorczej – dodał.
O tym braku dowie się prokuratura
Ponadto w Biuletynie Informacji Publicznej UM Lubartowa "nie opublikowano uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków zarządów oraz rad nadzorczych". Kontrola wskazała, że stanowiło to naruszenie ustawy o wynagrodzeniach w spółkach. Poza tym sześć uchwał opublikowano "dopiero w trakcie kontroli NIK (tj. 6 lutego 2023 r.)", czyli po upływie "od 40 do 2058 dni od dat ich podjęcia".
Dyrektor Szempruch zakomunikował, że po kontroli w UM Lubartowa NIK skierowała do prokuratury zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na niezamieszczeniu uchwał w BIP.
Podsumowując działania NIK, wicedyrektor Padrak podał, że do osób kierujących kontrolowanymi jednostkami NIK skierowała łącznie 25 wniosków pokontrolnych, z czego 15 zostało zrealizowanych, osiem jest w trakcie realizacji, a odniesieniu do dwóch trwa wymiana korespondencji.
